تحلیل گفتمان غالب در رمان های سیمین دانشور (سووشون، جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان)

thesis
abstract

تحلیل گفتمان، امروزه گرایشی بین رشته ای در مجموعه دانشهای علوم انسانی و علوم اجتماعی است. این رویکرد در ادبیات از اواسط دهه 1960م تا 1970م، ظهور کرده است و از اندیشه های زبانشناسان، نشانه شناسان، محققان هرمنوتیک و آرای میشل فوکو سرچشمه می گیرد. این اصطلاح را نخستین بار زلیگ هریس به کار گرفته است. تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی نو از تحلیل گفتمان است و امروزه شاخه مهم آن به شمار می رود. این شیوه از تحلیل، ضرورت به کارگیری رویکردهای جامع تر تحلیل گفتمان را بیان می کند. تولید یا تقویت یک ایدئولوژی خاص و نگرش به سطوح بالاتر جمله از جمله جالب ترین موضوعات تحلیل گفتمان انتقادی است و نگاهی علمی و کاربردی به متون دارد. این شیوه از تحلیل از رویکردهای نقد ادبی چون ساختارگرایی، فرمالیسم، هرمنوتیک نشأت می گیرد؛ اما بر خلاف رویکردهای یادشده، بر هر دو جنبه صورت و معنای متن توجه دارد و از اینرو، رویکردی جامع در تحلیل متن است. صاحبنظرانی چون نورمن فرکلاف، روث وداک، تئون ون دایک، راجر فاولر، و گونتر کرس، در زمینه معرّفی و رشد تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان گرایشی نو در تحلیل متن، نقش داشته اند. در این پایان نامه، از میان رویکردهای یاد شده، رویکرد نورمن فرکلاف انتخاب گردیده است. وی متون را در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می کند. روش توصیف، تفسیر و تبیین، روشی کارآمد در تبیین و کشف دیدگاههای ایدئولوژیک نویسندگان و دیدگاههای سیاسی و اجتماعی آنان است. در پژوهش حاضر سعی برآن بود که رمانهای سیمین دانشور، با استفاده از این رهیافت تحلیل و تبیین گردد و چگونگی نگرش نویسنده، در مقام یکی از نویسندگان برجسته ادبیات داستانی ایران، در پردازش رمانها، بررسی شود و با عرضه روشی تازه، لایه های مختلف معنی و درونمایه، که معنای نزدیکتر به رمانها دارد، کشف گردد. در پایان بررسی رمانها این نتیجه حاصل که دانشور با جهان بینی ویژه ای که در رمانهایش نسبت به تحولات سیاسی و اجتماعی دوره معاصر داشته، میان عناصر اجتماعی و سیاسی و اسطوره ای پیوند برقرار کرده است. از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی، سیمین دانشور در آثارش با انتخاب واژگان خاص، استفاده از جنبه های حماسی و اساطیری و پیوند آن با مذهب و تعمیم دادن این عنصر به عصر ما، هویت مستقل انسان ایرانی را جستجو کرده است. وی موفق شده است در آثارش از طبقه متوسط جامعه، قهرمان ضد استعماری بسازد و همچنین نقش زن را در ادبیات داستانی معاصر از انفعال خارج ساخته و به عرصه های سیاسی و اجتماعی ارتقا داده است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

گفتمان عرفان در رمان جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان

ورود مدرنیته موجب تغییرات گسترده‌ای در سطوح مختلف جامعۀ ایران، از جمله سطح فکری و فرهنگی شد و گفتمان عرفانی که می‌توان گفت از گفتمان‌های سنّتی مسلط در فرهنگ ایرانی بود، دچار تغییراتی شد. رمان‌های فارسی، از جمله بسترهایی بودند که این تغییرات را نشان دادند یا خود در زمینۀ ایجاد دگراندیشی مؤثر واقع شدند. بنابراین، بررسی آن‌ها می‌تواند نقش مهمی در جریان‌شناسی عرفان و جایگاه عرفان در دورۀ معاصر داشته...

full text

بررسیِ مؤلفه های زمانِ روایی در رمان «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور

زمان روایی یا به تعبیر ژِرار ژِنت زمان داستانی، در انتقال مفاهیم، شخصیّت­پردازی و توصیف نقشی غیر قابل انکار دارد. استفاده از مؤلفه های زمان روایی و لایه­های مختلف زمان، از بارزترین ویژگی­های رمان دو جلدی سیمین دانشور به شمار می­رود. در این پژوهش، نویسندگان با روش استقرایی، مؤلفه­های زمان روایی را در سه مقولۀ نظم، تَداوم و بَسامد در رمان دو جلدی «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور مورد ب...

full text

تحلیل گفتمان غالب در رمان سووشون سیمین دانشور*

تحلیل گفتمان از اندیشه¬های زبان شناسان، نشانه شناسان، محققان هرمنوتیک و آرای میشل فوکو1 (1926- 1992م) سرچشمه گرفته است. با اینکه این شیوه از تحلیل در رویکردهای نقد ادبی با ساختارگرایی، فرمالیسم و هرمنوتیک بیشتر پیوند دارد، برخلاف رویکردهای یادشده بر هر دو جنبه صورت و معنای متن توجه می¬کند؛ از این رو، رویکردی جامع در تحلیل متن است. صاحب نظرانی چون نورمن فرکلاف2، روث وداک3، تئون ون دایک4، راجر فا...

full text

بررسیِ مؤلفه‌های زمانِ روایی در رمان «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور

    زمان روایی یا به تعبیر ژِرار ژِنت زمان داستانی، در انتقال مفاهیم، شخصیّت­پردازی و توصیف نقشی غیر قابل انکار دارد. استفادة از مؤلفه‌های زمان روایی و لایه­های مختلف زمان، از بارزترین ویژگی­های رمان دو جلدی سیمین دانشور به شمار می­رود. در این پژوهش، نویسندگان با روش استقرایی، مؤلفه­های زمان روایی را در سه مقولۀ نظم، تَداوم و بَسامد در رمان دو جلدی «جزیرة سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور مو...

full text

بررسی سیر تحول سبک سیمین دانشور در رمان های سه گانۀ سووشون، جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان

سیمین دانشور یکی از برجسته ترین رمان نویسان ایران و نویسندۀ سه رمان سووشون، جزیرۀ سرگردانی و ساربان سرگردان است؛ این رمان ها در مجموع یک سه گانه را تشکیل می دهند که در فاصلۀ زمانی سال های 1348 تا 1380 منتشر شده است. از آنجا که طی این دوران تغییرات بنیادین در شرایط فکری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران رخ داده است، می توان انعکاس این تغییرات را در نوسانات سبکی نویسنده مطالعه کرد. در این پژوهش نثر ...

نقد و تحلیل رمان ساربان سرگردان سیمین دانشور

نقد و تحلیل آثار داستانی بهترین راه برای دست یابی به ارزش آن آثار است؛ پژوهش حاضرکه هدف آن شناخت و معرفی یکی از آثار داستانی معاصر یعنی رمان ساربان سرگردان نوشته ی سیمین دانشور است, در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول شامل مقدمه, بیان مسئله, اهداف, ضرورت تحقیق و سوالات است و با معرفی سیمین دانشور و آثار او به پایان می رسد. در فصل دوم نیز به مبانی نظری، پیشینه ی تحقیق و روش اجرای آن پرداخته شده ا...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023